Zastanawiasz się, jak opowiedzieć o swoich osiągnięciach podczas rozmowy kwalifikacyjnej i nie wyjść na zarozumialca? Nie wiesz, jak udowodnić rekrutującemu, że jesteś odpowiednim kandydatem na dane stanowisko? Z pomocą przychodzi metoda STAR.
Korzystanie z modelu STAR pozwala na przedstawienie konkretnych przykładów lub dowodów na to, że posiadasz doświadczenie i umiejętności potrzebne do pracy na danym stanowisku. Możesz opowiedzieć o tym, jak poradziłeś sobie z konkretnym problemem, co pozwoli rekruterowi ocenić Twoje dopasowanie do roli nowego pracownika.
STAR — co to znaczy?
STAR to skrót od słów Situation, Task, Action, Result (sytuacja, zadanie, działanie, rezultat). Stosowanie tej strategii jest szczególnie pomocne przy udzielaniu odpowiedzi na pytania dotyczące kompetencji kandydata, które zazwyczaj zaczynają się od takich zwrotów takich jak:
"Opisz sytuację, w której..."
oraz
"Podaj przykład sytuacji, w której...".
Poniżej znajduje się bardziej szczegółowy opis techniki odpowiedzi według metody STAR oraz wskazówki dotyczącego tego, jak skutecznie z niej korzystać.
Na czym polega to metoda odpowiedzi STAR?
Metoda udzielania odpowiedzi STAR jest sposobem odpowiadania na pytania behawioralne w wywiadzie. Pytania behawioralne odnoszą się do tego, jak kandydat reagował na określone zdarzenia w przeszłości. Ściślej mówiąc, pytania koncentrują się na strategiach radzenia sobie w różnych sytuacjach w pracy. Dzięki tej technice możliwe jest sprawdzenie, czy kandydat posiada umiejętności i cechy, którymi wykazują się osoby osiągające najlepsze wyniki w pracy na danym stanowisku.
Na przykład, pracodawcy mogą poszukiwać dowodów umiejętności rozwiązywania problemów, zdolności analitycznych, kreatywności, wytrwałości w obliczu niepowodzeń, talentu pisarskiego, zdolności oratorskich, zaangażowania w pracę zespołową, umiejętności przekonywania, sprawności obliczeniowej lub precyzji.
Przykładowe pytania behawioralne to m.in.:
Proszę opowiedzieć mi o sytuacji, w której musiał Pan/Pani ukończyć zadanie w bardzo krótkim czasie.
Czy kiedykolwiek wykroczył Pan/Pani poza zakres obowiązków? Czy uważa Pan, że było to uzasadnione, a jeśli tak to dlaczego bądź dlaczego nie?
Proszę opowiedzieć o ostatniej sytuacji, w której napotkał/napotkała Pan/Pani problem, którego rozwiązanie wymagało kreatywności i niestandardowego podejścia. W jaki sposób wpadł/wpadła Pan/Pani na ten pomysł? Dlaczego uważa Pan/Pani, że był on niestandardowy?
Proszę opisać sytuację, która wymagała szybkiego nawiązania relacji i zdobycia zaufania osoby lub grupy. W jaki sposób udało się Panu/Pani zbudować relację? Skąd wie Pan/Pani, że to się udało?
Proszę opisać sytuację, w której Pan/Pani musiał/musiała przeanalizować informacje i na tej podstawie poczynić rekomendacje. W jaki sposób podszedł/podeszła Pan/Pani do tego procesu? Czy Pana/Pani rekomendacje zostały zaakceptowane i wdrożone? Jeśli nie, to dlaczego?
Niektórzy prowadzący rozmowy kwalifikacyjne układają swoje pytania na podstawie techniki STAR. Jednak osoby poszukujące pracy mogą również wykorzystać tę metodę do przygotowania się do udzielania odpowiedzi podczas wywiadu.
Kluczowe pojęcia dotyczące STAR
STAR to akronim oznaczający cztery kluczowe elementy opisu zachowania. Każdy z nich jest niezbędny do udzielenia wyczerpującej odpowiedzi na pytania z zakresu analizy behawioralnej. Poprzez wymienienie ich wszystkich, kandydat może udowodnić, że posiada określone zdolności i kompetencje. Pojęcia zawarte w akronimie obejmują następujące elementy:
Sytuacja: Opisz kontekst, w jakim wykonywałeś/aś zadanie lub stawiałeś/aś czoła wyzwaniu w pracy. Na przykład, być może pracowałeś nad projektem grupowym lub miałeś konflikt ze współpracownikiem. Sytuacja ta może być związana z doświadczeniem zawodowym, wolontariatem lub jakimkolwiek innym wydarzeniem. Bądź tak konkretny, jak to tylko możliwe.
Task: Dalej należy scharakteryzować swoje obowiązki wynikające z danej sytuacji. Być może trzeba było pomóc grupie w realizacji projektu w ściśle określonym terminie, rozwiązać konflikt ze współpracownikiem lub osiągnąć cel sprzedażowy.
Akcja: Następnie trzeba wyjaśnić, w jaki sposób wykonałeś zadanie lub próbowałeś sprostać wyzwaniu. Skup się na tym, co zrobiłeś, a nie na tym, co zrobili Twoi koledzy, szef czy współpracownicy. (Wskazówka: Zamiast mówić: "Zrobiliśmy xyx", powiedz: "Zrobiłem xyz").
Rezultat: Na koniec omów efekty lub wyniki, do jakich doprowadziło podjęte działanie. Pomocne może być podkreślenie, co udało się osiągnąć lub czego się nauczyłeś.
Jak przygotować się do rozmowy kwalifikacyjnej z wykorzystaniem STAR?
Jako że nie możesz przewidzieć technik prowadzenia rozmowy kwalifikacyjnej, jakie zastosuje Twój rozmówca, korzystne będzie przygotowanie kilku scenariuszy wydarzeń związanych z Twoją dotychczasową pracą.
Sporządzenie listy kwalifikacji zawodowych
Przede wszystkim przygotuj listę umiejętności i/lub doświadczeń, które są wymagane na danym stanowisku. Pomocne może być przeanalizowanie ogłoszenia o pracę i innych podobnych w poszukiwaniu wymaganych lub preferowanych umiejętności/kompetencji i dostosowanie swoich kwalifikacji do tych wymienionych w ogłoszeniu.
Stworzenie listy przykładów
W dalszej kolejności poszukaj konkretnych przykładów sytuacji, w których wykazałeś się tymi umiejętnościami. Dla każdego z nich określ sytuację, zadanie, działanie i rezultat.
Dopasuj swoje umiejętności do stanowiska
Niezależnie od wybranych przykładów, upewnij się, że są one ściśle związane ze stanowiskiem, na które aplikujesz. Możesz również przyjrzeć się typowym pytaniom na rozmowy kwalifikacyjne o charakterze behawioralnym i spróbować odpowiedzieć na każde z nich, stosując technikę STAR.
Pytania na rozmowie kwalifikacyjnej według STAR
Oto przykładowe pytania i odpowiedzi na rozmowę kwalifikacyjną z wykorzystaniem techniki STAR:
Przykładowe pytanie nr 1
Opowiedz mi o sytuacji, w której musiałeś wykonać zadanie w krótkim czasie. Opisz sytuację i wyjaśnij, jak sobie z nią poradziłeś.
Przykładowa odpowiedź nr 1
Na ogół lubię dzielić pracę na etapy i wykonywać je jeden za drugim, ale jestem też w stanie uzyskać dobre wyniki w bardzo krótkim czasie. W poprzedniej firmie jeden z menadżerów wdał się w konflikt z szefem i zrezygnował z pracy tuż przed zbliżającym się terminem zakończenia realizacji ważnego projektu. Poproszono mnie o przejęcie jego obowiązków i ukończenie zadania w ciągu kilku dni. Postanowiłem stworzyć zespół zadaniowy, podzieliłem obowiązki pomiędzy członków Teamu i udało się nam zrealizować projekt w całości. Niebawem zostałem awansowany na menadżera do spraw projektów logistycznych.
Przykładowe pytanie nr 2
Członek zespołu nie zgadza się na wykonanie swojej części pracy. Co robisz?
Przykład Odpowiedź nr 2
Jeśli w zespole dochodzi do sytuacji konfliktowych, zawsze staram się podjąć wszelkie możliwe działania, aby doprowadzić do rozwiązania problemu. Wierzę, że moje umiejętności komunikacyjne sprawiają, że jestem skutecznym liderem i mediatorem. Pewnego razu, gdy pracowałem nad projektem aplikacji do zamawiania jedzenia, dwóch członków zespołu wdało się w kłótnię i obaj odmówili wykonywania swoich obowiązków. Najpierw porozmawiałem z każdym z nich z osobna, aby dowiedzieć się, w czym rzecz. Okazało się, że problem leży w tym, że każdy z nich czuje się przeciążony nadmiarem obowiązków. Zorganizowałem spotkanie zespołu, na którym rozdzieliliśmy wszystkie zadania w możliwie sprawiedliwy sposób. Dzięki temu wszyscy poczuli się zadowoleni i zaczęli pracować wydajniej, a projekt zakończył się sukcesem.
Przykładowe pytanie nr 3
Opowiedz mi o sytuacji, w której wykazałeś się inicjatywą w pracy.
Przykładowa odpowiedź nr 3
W styczniu ubiegłego roku, gdy pracowałam jako junior associate w kancelarii KMK, mój patron doznał poważnego uszkodzenia kręgosłupa i musiał pójść na zwolnienie. Prowadził wtedy niezwykle ważną sprawę, która w razie porażki, naraziłaby naszą kancelarię na ogromne straty. Zgłosiłam się na ochotnika, aby go zastąpić i reprezentować klientów przed okręgowym sądem cywilnym. Udało mi się przekonać szefa do mojego pomysłu, dlatego mogłam zebrać zespół złożony z młodszych i starszych stażem prawników. Razem opracowaliśmy strategię prowadzenia sprawy. Drugiego lutego odbyła się rozprawa — sędzia orzekł korzystny wyrok dla naszego klienta, z czego był on bardzo zadowolony. Dwa tygodnie później awansowałam na stanowisko senior associate.
Metoda STAR — ostatnie wskazówki
Aby wywrzeć wrażenie na osobie prowadzącej rozmowę kwalifikacyjną, należy przede wszystkim umiejętnie opowiedzieć swoją historię, dlatego szczególnie ważne jest odpowiednie przygotowanie się do tego rodzaju rozmowy. Zapisz na papierze kilka konkretnych przykładów, w których mierzyłeś się z problemami.
Nie wahaj się przed przedstawieniem swoich przeciwności lub niepowodzeń. To uczłowieczy Cię i pomoże przekonać słuchacza o Twojej szczerości. Każda praca wiąże się z trudnościami. Rozmowa kwalifikacyjna ma na celu sprawdzenie, jak sobie z nimi poradzisz.
Ostatnie słowo na temat techniki STAR: jako uporządkowany system może ona pomóc w kierowaniu odpowiedziami i uspokoić nerwy, ale nie stosuj jej zbyt rygorystycznie — nie jesteś robotem. Upewnij się, że Twoje odpowiedzi płyną naturalnie, od jednego punktu do następnego.
Zachowaj swobodę, rozmowność i zwięzłość, a ten akronim stanie się Twoim nowym najlepszym przyjacielem podczas następnej rozmowy kwalifikacyjnej.